امتحانات و آزمایشاتی که برای حضرت علی علیه السلام  در زمان حیات پیامبر صلی الله علیه و آله و بعد از حیات حضرتش به وقوع پیوست؛ 14 مورد است که در بحار الانوار جلد 38 باب 62 به این موضوع پرداخته است.

«عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام  قَالَ أَتَی رَأْسُ الْیَهُودِ عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام  عِنْدَ مُنْصَرَفِهِ مِنْ وَقْعَةِ النَّهْرَوَانِ وَ هُوَ جَالِسٌ فِی مَسْجِدِ الْکُوفَةِ فَقَالَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ إِنِّی أُرِیدُ أَنْ أَسْأَلَکَ عَنْ أَشْیَاءَ لَا یَعْلَمُهَا إِلَّا نَبِیٌّ أَوْ وَصِیُّ نَبِیٍّ قَالَ سَلْ عَمَّا بَدَا لَکَ یَا أَخَا الْیَهُودِ قَالَ إِنَّا نَجِدُ فِی الْکِتَابِ أَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ إِذَا بَعَثَ نَبِیّاً أَوْحَی إِلَیْهِ أَنْ یَتَّخِذَ مِنْ أَهْلِ بَیْتِهِ مَنْ یَقُومُ بِأَمْرِ أُمَّتِهِ مِنْ بَعْدِهِ وَ أَنْ یَعْهَدَ إِلَیْهِمْ فِیهِ عَهْداً یُحْتَذَی عَلَیْهِ وَ یُعْمَلُ بِهِ فِی أُمَّتِهِ مِنْ بَعْدِهِ وَ أَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَمْتَحِنُ الْأَوْصِیَاءَ فِی حَیَاةِ الْأَنْبِیَاءِ وَ یَمْتَحِنُهُمْ بَعْدَ وَفَاتِهِمْ فَأَخْبِرْنِی کَمْ یَمْتَحِنُ اللَّهُ الْأَوْصِیَاءَ فِی حَیَاةِ الْأَنْبِیَاءِ وَ کَمْ یَمْتَحِنُهُمْ بَعْدَ وَفَاتِهِمْ مِنْ مَرَّةٍ وَ إِلَی مَا یَصِیرُ آخِرُ أَمْرِ الْأَوْصِیَاءِ إِذَا رَضِیَ مِحْنَتَهُمْ فَقَالَ لَهُ عَلِیٌّ علیه السلام  وَ اللَّهِ الَّذِی لَا إِلَهَ غَیْرُهُ الَّذِی فَلَقَ الْبَحْرَ لِبَنِی إِسْرَائِیلَ وَ أَنْزَلَ التَّوْرَاةَ عَلَی مُوسَی لَئِنْ أَخْبَرْتُکَ بِحَقٍّ عَمَّا تَسْأَلُ عَنْهُ لَتُقِرَّنَّ بِهِ قَالَ نَعَمْ قَالَ وَ الَّذِی فَلَقَ الْبَحْرَ لِبَنِی إِسْرَائِیلَ وَ أَنْزَلَ التَّوْرَاةَ عَلَی مُوسَی لَئِنْ أَجَبْتُکَ لَتُسْلِمَنَّ قَالَ نَعَمْ فَقَالَ لَهُ عَلِیٌّ علیه السلام  إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَمْتَحِنُ الْأَوْصِیَاءَ فِی حَیَاةِ الْأَنْبِیَاءِ فِی سَبْعَةِ مَوَاطِن‏ ...»( بحار الانوار جلد 38 باب 62)

با توجه به این که حدیث طولانی است، ما در ترجمه فقط به چهارده مورد، امتحانات حضرت علی علیه السلام  اکتفا می کنیم.

امتحانات حضرت علی علیه السلام  در زمان حیات رسول الله صلی الله علیه و آله:

1. جریان حدیث الدار: در سه سال اول بعثت، که پیامبر، مأمور شد تا دعوتش را از اقوام شروع نماید که در آن جلسه فقط حضرت علی بیعت کردند.

2- لیلة المبیت: شب هجرت پیامبر از مکه به مدینه و خوابیدن حضرت علی در بستر حضرت رسول.

«وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یشْری نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللّهِ وَ اللّهُ رَءُوُفّ بِالعِبادِ؛ و بعضی از انسانها کسانی هستند که به خاطر خشنودی خدا بذل جان می کنند، و خداوند نسبت به بندگان مهربان است».(سوره بقره، آیه 207)

یکی از موقعیت های بسیار ارجمند در تاریخ اسلام، واقعه مهم «لیلة المبیت» است که به آغاز هجرت رسول خدا(ص) انجامید و فضیلت و برتری امام علی(ع) را بر تمامی اصحاب پیامبر به ظهور و بروز رساند و قرآن کریم با گزارش این واقعه؛ حقانیت ایثارگری و جانبازی امیرالمؤمنین را امضا کرد.

لیلة المبیت
شب اول ماه ربیع الأول سال سیزدهم بعثت، سرآغاز هجرت رسول اللّه (ص) از مکّه مکرّمه به مدینه منوره می باشد. امام علی(ع) آن شب را در بستر رسول خدا آرمید، همان شبی که کافران و مشرکان مکه هم داستان شدند تا با کشتن پیام آور توحید؛ چراغ یکتا پرستی را خاموش کنند و از پس آن، موحدان را نابود سازند. لیکن امام علی(ع) جان خود را به خطر انداخت و آرمیدن در بستر رسول خدا را که کاری خطرناک بود، عاشقانه پذیرفت.

اکنون مناسب است اندکی خود را به حال و هوای آن زمان نزدیک کنیم:

درست سیزده سال پیامبر و علی فضای سنگین و ملال آور شهر مکّه را تحمّل کرده اند؛ ولی آزار متعصّبان کور دل و بت پرست رو به افزایش است و هیچ گونه نشانه ای از کاهش وجود ندارد، همچنین غم از دست دادن یاورانی چون حضرت ابوطالب و حضرت خدیجه(ع) بر قلب مبارک پیامبر سنگینی می کند. مشرکان از تلاش خود برای محو جلوه های توحید نه تنها دست بر نداشته اند؛ بلکه اخیراً تصمیم گرفته اند تا با کشتن رسول خدا به هدف شوم خود برسند.

این نوا را در وبلاگ خود پخش کنید: